Zleceniodawca: Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie
Wczesnośredniowieczna nekropolia w miejscowości Starorypin Prywatny,
woj. kujawsko-pomorskie. Rozpoznanie-ochrona-ocalenie
Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie pod kierunkiem Jadwigi Lewandowskiej zrealizowało w latach 2018-2020 projekt badawczy pt. Badania ratownicze średniowiecznego cmentarzyska w miejscowości Starorypin Prywatny, woj. kujawsko-pomorskie. Rozpoznanie-ochrona-ocalenie. Jego realizacja była możliwa dzięki zewnętrznym dotacją. Wymienić należy przede wszystkim wsparcie finansowe Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Biogazowni w Starorypinie Prywatnym.
Interdyscyplinarne badania cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Starorypinie Prywatnym (stan. 66 i 67 na obszarze AZP 38-51) przeprowadzono w aspekcie jego rozpoznania i ochrony. Nowe informacje pozyskane zostały w sposób tradycyjny (badania powierzchniowe i wykopaliskowe), a także za pomocą badań nieinwazyjnych, takich jak prospekcja lotnicza i badania geofizyczne. Uzyskane dane uzupełniono informacjami o terenie z systemu ISOK (LIDAR) i przetworzeń fotogrametrycznych z powietrza oraz dostępnymi mapami współczesnymi i historycznymi.
Przeprowadzone badania w oparciu o zespół specjalistów różnych dziedzin, doprowadziły do odkrycia i częściowego rozpoznania nekropolii wczesnośredniowiecznej na ziemi dobrzyńskiej, związanej z ośrodkiem starorypińskim. Zadokumentowane dotychczas pochówki zostały wyposażone, niekiedy bardzo bogato. Zarejestrowano miedzy innymi kabłączki skroniowe, paciorki szklane o zróżnicowanej formie, rozmiarze i technice wykonania, nożyki i krzesiwa z żelaza, pierścionki z brązu, zawieszkę z brązu, paciorki bursztynowe. Odkrycie takiej nekropoli na ziemi dobrzyńskiej, jak i jej badania wnoszą nowe informacje o populacji wczesnośredniowiecznej tego obszaru. Prace wykopaliskowe powinny być kontynuowane w przyszłych sezonach wykopaliskowych.
Konieczność ta wynika nie tylko ze względów poznawczych, ale także konserwatorskich. Teren nekropolii jest bardzo narażony na zniszczenie w wyniku intensywnych prac rolniczych oraz nielegalnego pobierania żwiru i piasku. Priorytetem powinno być także określenie zasięgu nekropoli, która kontynuuje się najprawdopodobniej poza zasięgiem stanowisk określonych na kartach AZP.
Autor: Jadwiga Lewandowska
